GARBARNIA KRAKOW

Ludwinów

 

6 lutego 1910 roku przyłączono do Krakowa leżącą na prawym brzegu Wisły wiejską gminę Ludwinów. W spiralnym schemacie dzielnic tak zwanego 'Wielkiego Krakowa' (stworzonym za prezydentury Juliusza Lea) Ludwinów otrzymał numer IX. Ten podział utrzymał się aż do lat pięćdziesiątych, do czasu gdy komuniści w zapale niszczenia wszystkiego, co łączyło się z polską tradycją, wprowadzili duże dzielnice obejmujące niezwiązane ze sobą tereny, dzieląc czasem między nie stare dzielnice i nadając nowym dzielnicom zupełnie nieuzasadnione nazwy. W ten sposób powstała w Krakowie dzielnica Stare Miasto (na wzór warszawski), a Ludwinów został włączony do dzielnicy Podgórze. Duże dzielnice, mimo kolejnych reform administracyjnych zmieniających ich kształt i wielkość, trwają do dziś. Obecnie identyfikowane są przeważnie za pomocą numerów, choć noszą również nazwy. Ale jak można mówić np. o Dębnikach obejmujących Dębniki, Zakrzówek, połowę Ludwinowa, Ruczaj, Zaborze, Pychowice, Kobierzyn, Sidzinę, Skotniki, Bodzów, Kostrze, Podgórki, Tyniec i Koło Tynieckie? Druga połowa Ludwinowa należy obecnie do Podgórza. Niektórzy z obecnych rajców miejskich słyszeli zapewne o historycznym schemacie spiralnym, bo wprowadzono coś w tym rodzaju, ale nie do końca konsekwentnie, a do tego spirala – zanim nie przestaje być spiralą – kręci się w przeciwną stronę niż dawniej.

Na początku XX wieku na Ludwinowie została wybudowana Garbarnia Braci Dłużyńskich. Zakład został usytuowany przy ul. Barskiej w pobliżu ujścia Wilgi do Wisły. Wkrótce po uruchomieniu garbarnię kupił znany przemysłowiec z Radomia – Rabiński. Kolejna zmiana właściciela nastąpiła w 1917 roku, zostały nim Polskie Zakłady Garbarskie Spółka z o.o., która w 1921 roku przekształciła się w spółkę akcyjną. Założycielami oraz właścicielami większości akcji byli: Jan Götz Okocimski, Edward Mycielski, Bank Małopolski i Polskie Zakłady Garbarskie sp. z o.o.

KS Lauda
 

W 1919 roku grupa młodych ludzi grywających w piłkę nożną na łące rozciągającej się koło obecnej ul. Konopnickiej (wówczas biegła prawie dokładnie tamtędy linia kolejowa; most Dębnicki był mostem kolejowym) w pobliżu zakładu przyrodoleczniczego A. Matecznego postanowiła założyć własny klub sportowy na wzór istniejących już od trzynastu lat Wisły i Cracovii. Większość tamtych sportowców (m.in. Szczepaniak, Jochimczak, Uhl i Kropka) pracowała w ludwinowskiej garbarni i tam znaleźli oni opiekunów i pierwszą szatnię w starym, opróżnionym ze skór, magazynie. Początkowo istniały w klubie tylko dwie sekcje: kolarska i piłkarska, potem doszły doń jeszcze sekcja gier sportowych ze świetnym zespołem piłkarzy ręcznych oraz sekcja zapaśnicza.

Ze względu na wojnę z bolszewikami, formalna rejestracja klubu opóźniła się aż do 1921 roku, kiedy powstał Krakowski Okręgowy Związek Piłki Nożnej. Piłkarze Klubu Sportowego Lauda grali w klasie C (najniższym szczeblu rozgrywek), od której musiał zaczynać każdy nowy klub.

KS Garbarnia 1924

W 1924 roku Polskie Zakłady Garbarskie podjęły opiekę nad klubem. Nastąpiła zmiana nazwy na Klub Sportowy Garbarnia. Sponsor był hojny i dla klubu nastały dobre czasy. W roku 1924 zapadła decyzja o budowie stadionu piłkarskiego w “stylu angielskim”. Płyta boiska nie posiadała co prawda dobrego drenażu, ale zbudowano drewnianą krytą trybunę na 2000 widzów oraz domek klubowy z szatniami wyposażonymi w natryski. Za trybuną zlokalizowano korty tenisowe. Była również kręgielnia. Całość została ogrodzona wysokim parkanem zwieńczonym napisem Park Sportowy KS Garbarnia. Obiekt został otwarty w 1926 roku, a w następnych latach był systematycznie rozbudowywany. Przez wiele lat wszystkie międzypaństwowe mecze rozgrywane w Krakowie odbywały się na stadionie Garbarni.